کاخ موزه سلیمانیه

معرفی

کاخ سلیمانیه در محدوده ی مرکزی شهر قدیم کرج که در استان البرز قرار گرفته و همسایه ی قدیمی تهران است. به صورت دقیق تر در حد فاصل بلوارهای شهید چمران و امامزاده حسن و در محل فعلی دانشکده ی کشاورزی بنا شده است.این کاخ مربوط به دوره قاجار بوده که در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۲۷  به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده‌است. و در سال ۸۹ به کاخ موزه سلیمانیه تبدیل شده است.

کاخ سلیمانیه بیشتر شبیه عمارتی سنتی با معماری خیره‌کننده زیبا است و مانند کاخ‌های پر زرق و برق، فخرفروشی نمی‌کند. هر گوشه از این عمارت بی‌آلایش می‌تواند نگاه شما را برای مدت کوتاهی به خود خیره کند. شاید بتوان گفت که برگ برنده این عمارت برای جلب‌ توجه گردشگران، نقاشی‌های پر نقش و نگار است که گوشه‌ای از زندگی فتحعلی‌شاه و اطرافیانش را به تصویر کشیده‌اند.

پیشینه

کاخ سلیمانیه در بین سال‌ های ۱۲۲۵ تا ۱۲۲۷ هجری قمری به دستور فتحعلی ‌شاه قاجار و به پاس تولد سلیمان میرزا ساخته شد. این کاخ در ییلاق خوش آب و هوا در میان باغ بزرگی در نزدیکی رودخانه کرج، توسط معمار برجسته قاجار، محمدحسین خان نظام الدوله اصفهانی معروف به صدر اصفهانی، طراحی و بنا شد. شاه دستور داد تا این کاخ را برای اقامت تابستانی در باغ بزرگی بسازند. این ساختمان تاریخی و از جنس آجر است و دارای سقفی به شکل شیروانی است که به سبک معماری قاجاریه ساخته شده است.

بنای چند وجهی کاخ

در گذشته در اطراف این کاخ ساختمان‌های دیگری همچون ساختمان فراش‌آباد، عمارت کلاه فرنگی، عمارت کلاه گلشن، عمارت در قرمزی و باغ‌هایی به نام باغ فردوسی، شاه و انگوری نیز وجود داشته است که امروزه هیچ اثری از آن‌ها باقی نمانده است. همچنین برج ۵ طبقه‌ای نیز در ضلع شرقی برج قرار داشته که در حال حاضر تنها ویرانه‌ای از طبقه همکف آن باقی مانده است. از این مجموعه بناها تنها عمارت کوشک آن بجای مانده است.

ساختمان اصلی کاخ با مساحت ۶۱۶ متر از نخستین بناهایی است که بر روی پایه ساخته شده و دارای تزیینات ارزشمندی از دوره قاجاریه که شامل دیوار نگاره، گچبری، مقرنس کاری، کاشی کاری، ازاره های سنگی، با حاشیه نقاشی و تزئینات چوبی است.

معماری کاخ

ساختمان کاخ سلیمانیه بسیار متقارن و کشیده و از لحاظ معماری نیز به نسبت ۵ به ۱ با سقف شیروانی و دارای تمامی مشخصه ‌ها و مولفه ‌های سبک معماری موجود در دوران قاجار است. تالارها، نقاشی‌ ها، آیینه ‌کاری‌ ها، قوس ‌های نیم دایره نما، سقف شیروانی، تناسبات نما و نقشه، طبقه ای بودن آن ها تنها برخی از خصوصیات بارز کاخ سلیمانیه هستند که در ترکیب نهایی و بسیار ساده ی خود و در کنار مجموعه ی ساختمان‌ ها و باغ پیرامونی خود منجر به به وجود آمدن این کاخ با شکوه و خاص شده است. باید بدانید که ساختمان کاخ سلیمانیه در کرج آجری است و نمای بیرونی آن تزیینات ویژه ‌ای ندارد.

پنجره‌های چوبی هلالی، تالاری با سقف بلند که چندین اتاق در دو سوی آن قرار دارد، ترکیب رنگ کاشی‌های فیروزه‌ای و قهوه‌ای، گچبری‌ها، سقف چوبی با تزئینات و طرح‌های زیبا، از دیگر ویژگی‌های معماری این کاخ هستند. یکی دیگر از ویژگی‌های بارز این بنا که هر گردشگری را شیفته خود می‌کند، پلکان‌های فیروزه‌ای آن است که قبل از بالا رفتن از آن‌ها بی اختیار برای چند لحظه به آن‌ها خیره می‌شوید.

۲ تابلوی دیواری

شاخص ترین ویژگی کاخ سلیمانیه مربوط به ۲ تابلوی دیوارنگاره ازبنیانگذاران سلاطین قاجار است که به لحاظ نوع تصویر، تکنیک هنری و رنگهای خاص منحصر به فرد است.

نقاشیهای دیواری تالاراصلی در جبهه غربی، فتحعلی شاه به همراه ۱۴ تن از پسرانش و در جبهه شرقی سر سلسله قاجار آغا محمد خان به همراه سران ایل قاجار، که توسط عبدالله خان نقاش باشی سومین نقاش دربار به تصویر کشیده شده است.